Ekolojik Gıda Ürünleri
Ekolojik diğer bir ifade ile organik ürünün üretiminde kullanılan tohumundan hasatına ve hasatın toplanmasından tüketicilere ulaştırılana kadarki tüm süreçte önce doğaya, insan ve tüm canlı sağlığına zarar vermeden yapılan yöntemlerin tamamıdır. Üretim sırasında herhangi bir katkı maddesi, kimyasal veya zararlı bir yöntem kullanılmadan üretimin tamamlanması ve bu ürünlere sertifikasyon sistemi ile organik ürün sertifikası verilmesidir.
İnsan ve hayvanların tüketimi en kolay ve ulaşımı en kolay, hayatını sürdürebilmesi için vazgeçemeyeceği en önemli hayat kaynağı gıdadır.Üretilen ürünlerin ideal zamanda ve tamamen doğal koşullarda üretimi tamamlanan ekolojik gıda ürünlerinin besin değerlerinin ve vitamin açısından da en üst seviyelerde olduğu bilinmektedir. Ancak sadece ürünün tarım faaliyetleri sırasında organik koşullara uygun üretmesi yeterli olmayıp, paketleme ve dağıtım süreçlerinde de aynı geri dönüşümü mümkün olan sistemler kullanılması gerekmektedir.
İnsan nüfusunun hızlı artışı, doğal kaynakların yetersizliği ve en kötüsü insan sağlığını düşünmeden gıda sektörünü ticaret için rant olarak gören bazı firmalar besinlerin doğal şartlarını bozarak, kimyasal tohumlar, aşılama , inorganik gübreler kullanarak oluşumunu tamamlamayan bir çok besin ürününü tüketiciler ile buluşturmuştur. Bu durum kanser risklerini arttırdığı gibi hem bedensel rahatsızlıklar hem de ruhsal bozukluklara yol açmıştır. 2010 yılında Tarım ve Köy işleri Bakanlığı organik tarım üzerine çalışmalar yapmış ve Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğini çıkarmıştır.
Organik gıda üretimi yapabilmek için firmaların Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ‘tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından ürünlerini kontrol ettirmek ve sertifikalandırmış olmaları gerekmektedir.Yapılan araştırmalara göre konvansiyonel tarımda yetiştirilen ürünü böceklerden, yabani otlardan vb dış etkenlerden korumak için kullanılan pestisitler ürünü korurken insan sağlığını büyük tehlikeye sokmaktadır. Bu zehirli kimyasal, kanser, diyabet gibi hastalıkları tetiklemektedir. Organik tarım ile bu ve benzeri zehirli kimyasallarla yapılan üretimlerin önüne geçiyor olmak hedeflenmektedir.
Üretim koşulları ve şartları , ürünün yetiştirilme süreleri göz önünde bulundurulduğunda organik ürünler diğer ürünlere nazaran daha pahalıdır. Bu durumda insanlar bütçelerini göz önünde bulundurarak organik ürün kullanmak istemelerine karşılık yüksek maliyetlerden dolayı çok tercih edememektedir.Ekolojik , organik ya da biyolojik tarım ürünü olarak satışa sunulan her ürünün muhakkak sertifikası olmalıdır. Sertifikasız satılan ürünlere asla aldanmamak gerekir.
Aldığınız ürünlerin muhakkak sertifikalarını isteyerek sertifikanın geçerliliğini kontrol ettirmek gerekir. Tarım ürünleri, tohum, gübre, su ürünleri, fide, hayvansal ürünler ve bunlara benzer diğer tüm hammaddeler, katkı maddelerinin üretimini yapan, işleyen, pazarlayan ithal veya ihraç eden tüm kurum ve kuruluşların faaliyette bulunabilmeleri için tarım ve köy işleri bakanlığının yetki verdiği kuruluşlardan yetki almış ve sertifika sahibi olmaları zorunludur. Gerekli izin ve kontrolleri sağlamayan özel ya da tüzel kişiler organik (ekolojik) ürünle ilgili herhangi bir faaliyeti gerçekleştiremezler.
Bir ürünün ekolojik ürün sertifikasına sahip olabilmesi için AB standartlarına göre T.C. Tarım Bakanlığı tarafından yetkilendirilen sertifika kuruluşları tarafından,
• Tarlanın denetlenerek sertifikalanması
• Çiftçinin eğitilip, denetlenerek sertifikalanması
• Tohumun denetlenerek sertifikalanması
• Doğal Gübrenin denetlenerek sertifikalanması
• Doğal Böcek İlacının denetlenerek sertifikalanması
• Yetişen Ürün’ün denetlenerek sertifikalanması
• Ürünü İşleyenin denetlenerek sertifikalanması
• Ürünü Paketleyip Pazarlayanın denetlenerek sertifikalanması gerekir
Bahsi geçen tüm sertifikalar için ayrı ayrı denetim ve kontrol yapılarak ayrı ücret ödenir bu durum organik gıda ürünlerinin fiyatlarının yüksek olmasının sebeplerinden sadece biridir. Ayrıca doğal tohum kullanımı ile ürerimde verimlilik kimyasal katkı maddeleri ile üretilen ürünlere nazaran daha düşüktür. Suni gübre kullanımı, organik gübre ve organik ilaçlar kullanılması da ürün verimini düşürmektedir. Üretimin organik yöntemler ile yapılması sebebi ile de fire oranı ayrıca diğer üretim türlerine göre daha yüksektir. Tarım işlemlerinde insan gücünden faydalanıldığından işçilik maliyetleri yüksek olmakla birlikte organik ürün tüketimin düşük olması organik gıda üretimi yapan firmaların da birim maliyetleri yükselmektedir.Ekomark olarak geliştirilen sistemle ekolojik üretim yapan kurumlara talepleri üzerine Ekolojik Sertifika vermektedir.
Ekolojik sertifika verilmiş ürün etiketinde yer alan bilgiler
• Ürün adı ve sertifika statüsü
• Ürünü kontrol eden ve sertifika düzenleyen kuruluşun adı, logosu ve kod numarası
• Ürüne ait sertifika numarası
• Üretimi yapan çiftçi kodu
• Hasat yılı, parti veya seri numarası
• Ürün içinde bulunan maddeler
• Üretim tarihi, son kullanma tarihi
• Ürünün ağırlığı
• Üretim yeri ve üretim izni
• Yönetmeliğe uygun şekilde üretildiğine dair ifade
• Ürünün menşei
• İthal ürünlerde Türkçe etiket bilgileri